Chỉ cần nhìn vào lý tưởng thực sự của một quốc gia và cách thức vận hành của nó thì hoàn toàn có thể biết được tương lai của quốc gia đó. Nếu một quốc gia nhiều năm hòa bình mà vẫn còn quá nghèo và lạc hậu so với thế giới thịnh vượng và văn minh thì nhất định quốc gia đó, hoặc có vấn đề về lý tưởng, hoặc có vấn đề về cách thức vận hành, hoặc có vấn đề cả hai.

Nếu một quốc gia thật sự muốn canh tân thì việc đầu tiên là phải xác định cho được đâu là một xã hội lý tưởng mà quốc gia đó muốn vươn tới và cách thức vận hành xã hội (công nghệ quản trị quốc gia) để hiện thực hóa được lý tưởng này.

Trong một xã hội văn minh luôn có 3 định chế là nhà nước, thị trường và xã hội dân sự. Cách thức vận hành xã hội cũng có nghĩa là cách thức vận hành 3 định chế này và mối quan hệ giữa chúng. Nhà nước nắm quyền lựcchính trị và thường theo đuổi quyền lực, còn thị trường nắm quyền lực kinh tế và thường theo đuổi lợi nhuận, và xã hội dân sự (chủ yếu là các chủ thể phi chính phủ và phi lợi nhuận) sẽ nắm quyền lực văn hóa và thường theo đuổi chân lý, đạo lý. Nếu không phát triển kinh tế thị trường thì không thể có nền kinh tế hùng mạnh và nếu không có xã hội dân sự thì không thể có nền văn hóa tiến bộ. Nhà nước thì quốc gia nào cũng có, nhưng nếu một quốc gia mà thiếu đi kinh tế thị trường hoàn thiện và xã hội dân sự mạnh mẽ thì chắc chắn quốc gia đó không thể thịnh vượng và văn minh.

Cuốn sách Giáo dục Việt Nam và Phần Lan tập trung mô tả, phân tích và so sánh vai trò của 5 chủ thể chính là Nhà nước, hiệu trưởng, giáo viên, học sinh và phụ huynh, và cac mô thức tương tác giữa các chủ thể này, thông qua nghiên cứu các chiều kích như mục tiêu giáo dục, cơ cấu, cách thức thiết kế nội dung chương trình giáo dục, phương thức tổ chức giảng dạy, thi cử và đánh giá kết quả học tập trong cấp tiểu học Việt Nam và Phần Lan. Để có các dữ liệu, tác giả đã có mặt tại hai ngôi trường ở hai nước để tìm kiếm tài liệu, thực hiện các cuộc phỏng vấn sâu và quan sát trực tiếp các sinh hoạt trường lớp trong nhiều ngày...

Tác giả: Nguyễn Khánh Trung, tốt nghiệp tiến sĩ chuyên ngành xã hội học giáo dục tại Đại học Toulouse 2, Pháp; hiện là nghiên cứu viên cơ hữu tại Viện nghiên cứu phát triển Giáo dục (IRED).

Minh Khai books trân trọng giới thiệu và hân hạnh phục vụ quý bạn đọc cả nước.