Chính Alphonse Daudet đã viết: “Đây chính là tác phẩm (LES LETTRES DE MON MOULIN - LÁ THƯ HÈ) tôi thích nhất, không phải về phương diện văn chương mà bởi tác phẩm này đã nhắc tôi nhớ những giờ khắc đẹp đẽ nhất của tuổi trẻ, những trận cười điên cuồng, những phút say mê không hối tiếc, những bộ mặt, những bóng dáng bạn bè mà sau này tôi không còn gặp lại bao giờ.”

Vì sao? Vì đây là những câu chuyện đươc mơ tưởng, được viết ra trong một máy xay gió già nua, tác giả đã ngông mà mua về. Trong giai phẩm con con này, người ta tìm được đặc tính, vừa của miền Nam nước Pháp, vừa của cả nước Pháp, tác phẩm vừa có tính cách địa phương, vừa đại đồng, chan chứa tình nhân loại man mác... hương đồng nội.

Nhà phê bình Lanson cho Alphonse Daudet có biệt tài trong việc miêu tả những gì lưu luyến đến thiện cảm của mình. Mà Daudet thì tất cả đều khiến cho ông lưu luyến. Ông có thiện cảm với kẻ nghèo, với thú vật, với cây cỏ, với vạn vật. Đâu đâu trong mỗi trang, mỗi hàng, ông cũng trút ra một ít lòng mình. Nhưng dù là ký ức, chuyện xưa, thần thoại hay chỉ là chỉ là những hình ảnh tầm thường rút trong kho truyện cổ của miền Nam Pháp hay xuất phát từ tâm hồn thi sĩ, điều học được hay điều nghe thấy, điều tưởng tượng, luôn luôn chúng là những điều rung cảm chân thành. LES LETTRES DE MON MOULIN có giá trị nhất và trước tiên nhờ vào hình thức. Lời văn có mùi vị của rượu ngọt, của bó hoa, ngay cả thể văn cũng súc tích nhiều hình ảnh đẹp. Bây giờ LES LETTRES DE MON MOULIN là một tác phẩm cho học sinh học trong trường, ngang hàng với Fables của La Fontaine và truyện cổ của Perrault. 

Vậy thì dành thời gian thưởng thức LÁ THƯ HÈ khác nào một cách ngắn gọn nhất để hiểu về một trong những đại văn hào của nước Pháp, và thêm nữa, bồi đắp nỗi hoài nhớ tuổi hoa niên vốn lắng đọng đâu đó trong mỗi con người chúng ta...

Minh Khai trân trọng giới thiệu.